Συνέντευξη,  

ΓΙΑΝΗΣ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ:

Σκανδαλώδες : Μας χρέωσαν με 50 δισ. ευρώ για να σώσουν τις χρεωκοπημένες τράπεζες






Γιάννη, Καλοκαίρι 2014: Σε ποια φάση βρίσκεται το δράμα της ελληνικής οικονομίας και του Δημοσίου Χρέους. Είναι βάσιμη η αισιοδοξία της κυβέρνησης για «τέλος της κρίσης» και επιστροφή στην ανάπτυξη;


- Προσωπικά, δεν βλέπω καμία ένδειξη ότι η Οικονομία αρχίζει να ξυπνά από το κώμα στο οποίο βρίσκεται εδώ και 4 χρόνια. Τους τελευταίους 8-9 μήνες έχει υποχωρήσει σαφώς η παραφιλολογία περί εξόδου της χώρας από το Ευρώ, και κάπως τονώθηκε η κατανάλωση από όσους είχαν βγάλει τα χρήματά τους έξω - δεν τα επέστρεψαν ως καταθέσεις, αλλά ξοδεύουν λίγο περισσότερο. Ακόμη, ο τουρισμός έχει σημειώσει κι αυτός άνοδο. Αλλά, τίποτε από όλα αυτά δεν είναι σε θέση να βγάλουν την ελληνική οικονομία από το κώμα που προανέφερα. Για να γίνει αυτό, υπάρχουν δύο βασικές προϋποθέσεις: Πρώτον, μεγάλες επενδύσεις. Δεύτερον, ένα τραπεζικό σύστημα υγιές και σταθερό, το οποίο σαφέστατα δεν υπάρχει. Έχω ονομάσει σε γραπτά μου την κατάσταση που βιώνουμε ως «Κλεπτο-Πτωχο-Τραπεζοκρατία»…

Πώς άκουσες την δήλωση του Ζ.Κ.Γιούνκερ πως «κράτησε μαχόμενος σαν λιοντάρι» την Ελλάδα εντός Ευρώ;


- Την θεωρώ μία ανοησία… Το ότι υπήρχαν ορισμένες δυνάμεις, και ιδίως από κάποιες γερμανικές τράπεζες, που εισηγούντο την αποπομπή της Ελλάδας από το Ευρώ δεν είναι ψευδές, ωστόσο η απόφαση του Μάριο Ντράγκι και της ΕΚΤ υποδείκνυε πως σε μια τέτοια περίπτωση ολόκληρη η Ευρωζώνη θα απειλείτο με κατάρρευση. Το ότι ο κ. Γιούνκερ, όπως και πάρα πολλοί άνθρωποι στα κέντρα αποφάσεων έκαναν εκατοντάδες… ξενύχτια για το ελληνικό ζήτημα είναι μία άλλη υπόθεση…


Ανακεφαλαιοποίηση: Ο κ. Στουρνάρας θα πρέπει να λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη

Πώς αποτιμάς την περιβόητη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, και την σημερινή τους κατάσταση μετά από αυτό το σίριαλ που κράτησε περίπου 2 χρόνια;


- Ξεκάθαρα: Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και ο τρόπος που έγινε αποτελεί ένα έγκλημα το οποίο θα σημαδέψει την Ελλάδα για τα επόμενα 50 χρόνια (!). Τι συνέβη: Το πτωχευμένο ελληνικό Δημόσιο δανείστηκε εκ μέρους των τραπεζών 50 δισ. ευρώ, και τους τα έδωσε, χωρίς όμως έτσι να τις εξυγιάνει. Είναι σαν, εμείς οι πολίτες να πετάξαμε 50 δις. μέσα σε μια μαύρη τρύπα… Μέσα στο 2013, μάλιστα, οι τραπεζίτες εξέδωσαν δικά τους ιδιωτικά ομόλογα – κρυφίως – ύψους 41 δισ. ευρώ, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και την υπογραφή του κ. Στουρνάρα, και έτσι πήραν από την ΕΚΤ ζεστό χρήμα στα χέρια τους… Και επειδή τώρα τα χρωστάνε και δεν πρόκειται να τα αποπληρώσουν, προφανώς εκ νέου το Ελληνικό Δημόσιο θα κληθεί να καλύψει αυτό το τεράστιο ποσόν. Εν κατακλείδι, αυτό που ονομάστηκε ανακεφαλαιοποίηση είναι ένα πολύ σκοτεινό κεφάλαιο, το οποίο αφενός απέτυχε, αφετέρου βούλιαξε ακόμη πιο βαθιά τα δημόσια οικονομικά. Και όλα αυτά έγιναν για να διασωθούν οι πτωχευμένοι τραπεζίτες, οι οποίοι έτσι παραμένουν ζωντανοί και ισχυροί μέσα σε αυτό το σκοτεινό πλέγμα εξουσίας τραπεζών, υπερχρεωμένων διαπλεκόμενων ΜΜΕ και συστημικών πολιτικών κομμάτων.


Γιατί η ανακεφαλαιοποίηση δεν έγινε με την αυστηρή εποπτεία της ΕΚΤ και των μηχανισμών της, ιδίως από τη στιγμή που σήμερα στη χώρα όποιο ευρώ κυκλοφορεί… ελέγχεται από την Τρόικα; Επίσης, εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, δεν θα έπρεπε μια ομάδα νομικών ή οικονομολόγων να… μηνύσουν τον κ. Στουρνάρα και να τον καλέσουν να απολογηθεί ενώπιον της Δικαιοσύνης; Στην Αμερική, όπου διδάσκεις, κάθε λίγο οι Ρεπουμπλικανοί και τα διάφορα «λόμπι» μαζεύουν υπογραφές και μηνύουν προσωπικά τον Πρόεδρο της χώρας τους…


- Θα ήταν ευχής έργον πρώτα από όλα η ίδια η Τρόικα, που κάθεται και ψυρίζει και το παραμικρό ευρώ που παίρνει ένας χαμηλοσυνταξιούχος, να εποπτεύσει την διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης… Ωστόσο δεν το έκανε, και η πικρή αλήθεια είναι αυτή: Πρώτες από όλες, οι ίδιες οι μεγάλες γερμανικές και γαλλικές τράπεζες δεν θέλουν την ΕΚΤ με κανένα τρόπο να προχωρήσει σε πλήρη έλεγχο των στοιχείων τους. Και αυτό, καθώς έχουν και αυτές μαύρες τρύπες, θαλασσοδάνεια σε διεφθαρμένους πολιτικούς, σκοτεινές γωνίες και σκάρτα περιουσιακά στοιχεία… Δεν αποτελούν ευαγή ιδρύματα, και το γνωρίζουν φυσικά πρώτες οι ίδιες… Η διεθνής τραπεζική εξουσία δεν πρόκειται ποτέ να αφήσει την όποια πολιτική εξουσία να την ελέγξει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Ως προς τον κ. Στουρνάρα, και τις μηνύσεις που – δυστυχέστατα – δεν έχουν γίνει σε βάρος του, η μαύρη αλήθεια είναι θεωρώ ότι το ελληνικό δικαστικό σύστημα παραμένει ελεύθερο και ανεξάρτητο μόνο στα χαρτιά, και όχι στην πραγματικότητα… Αντίθετα, στις ΗΠΑ η Δικαιοσύνη τις περισσότερες φορές λειτουργεί πραγματικά ανεξάρτητα, έχει σαφώς μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας – χωρίς να σημαίνει ότι και εκεί πάντοτε λειτουργεί σωστά. 


Αυτά που λέγονται περί κινδύνου «αφελληνισμού» των ελληνικών τραπεζών πώς σου ακούγονται;


- Αυτά είναι κενά περιεχομένου, από τη στιγμή που είσαι στην Ευρωζώνη, και όχι σε εθνικό νόμισμα και δημόσια ιδιοκτησία των τραπεζών. Μέσα στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, δεν δικαιούται κανείς να μιλά και να επιχειρηματολογεί για «ελληνικές τράπεζες».

Έχεις δηλώσει παλαιότερα πως ένα ακόμη σκοτεινό σημείο στο δράμα της ελληνικής κρίσης ήταν όταν την Άνοιξη του 2012, επί Λ. Παπαδήμου και με υπουργό Οικονομικών τον Ευ. Βενιζέλο, εν μέσω PSI, πέρασαν τα ομόλογα που κατείχαν τα ξένα hedge funds υπό το αγγλικό Δίκαιο. Αυτό σημαίνει ότι εφεξής, και με οιαδήποτε μελλοντική θεσμική διευθέτηση του ελληνικού χρέους, αυτό το ιδιωτικό χρέος θα παραμείνει ούτως ή άλλως «ακούρευτο», και με πρόσφατο το παράδειγμα της Αργεντινής, όταν ένα fund κατέφυγε σε ένα αστικό δικαστήριο και δικαιώθηκε; 

- Ήταν πράγματι άλλο ένα σκάνδαλο. Περί αυτού πρόκειται… Σήμερα, οποιαδήποτε διεθνής διευθέτηση για το Χρέος μας αφορά σε χρέος που κατέχουν οι εταίροι μας, δηλαδή σε δημόσιο χρέος. Σε αυτά τα γνωστά… διεθνή «κοράκια» θα χρωστάμε τα ομόλογα που κατέχουν, στην ουσία, στο διηνεκές… Το μόνο παρήγορο είναι ότι αυτό αφορά περιπου στο 10% του συνολικού χρέους μας, καθώς το υπόλοιπο 90% δεν είναι σε ομόλογα – ανήκει στις δυνάμεις που εκπροσωπεί η Τρόικα: Κράτη της Ευρωζώνης, ΕΚΤ, ΔΝΤ. Αλλά, το ουσιώδες είναι πως για πρώτη φορά στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, έγινε αναδιάρθρωση του χρέους ενός κράτους, χωρίς τελικώς το χρέος του να μειωθεί… Και αυτό από μόνο του αποτελεί ένα – αν μη τι άλλο – πρωτοφανές γεγονός…   


                Σαμαράς και Βενιζέλος περιμένουν και πάλι ένα…                       ξεροκόμματο από την κ.    Μέρκελ


Έχει γραφθεί πως η Γερμανία τα 4 τελευταία χρόνια, με το να δανείζεται η ίδια φθηνά και να δανείζει με υψηλότερα επιτόκια στην ουσία έχει κερδίσει πολλά δισ. ευρώ… Επομένως, γιατί υποστηρίζεται διαρκώς από τα ΜΜΕ πως την ελληνική κρίση την πληρώνουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι από την τσέπη τους, και χάρη σε αυτούς δεν έχουμε πτωχεύσει;


- Μέχρι τώρα, στην πραγματικότητα δεν μας έχουν δώσει… ούτε 1 ευρώ. Στην ουσία, μας έχουν δανείσει ιδιώτες, ωστόσο με την λεγόμενη «εγγύηση» των κρατών της Ευρωζώνης. Αυτό που λες είναι απολύτως σωστό. Η Γερμανία για την εξυπηρέτηση του δικού της – τεράστιου – χρέους, δανείζεται αυτά τα χρόνια που σωβεί η κρίση με αστείο επιτόκιο 1,2%,  την στιγμή που αν δεν υπήρχε η κρίση θα δανειζόταν με τουλάχιστον 2,6% με 3%. Επομένως,  κάθε χρόνο – επαναλαμβάνω, κάθε χρόνο – η Γερμανία κερδίζει γύρω στα 80-90 δισ. ευρώ, από τη διαφορά των τόκων που δεν πληρώνει, λόγω του ότι η περιφέρεια της Ευρωζώνης…  φλέγεται. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, το γερμανικό Δημόσιο έχει μειώσει το χρέος του, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μόνο και μόνο επειδή  εμείς οι υπόλοιποι καιγόμαστε… Ωστόσο, από εδώ και εμπρός, επειδή γνωρίζουν οι ίδιοι πολύ καλά ότι τα δάνεια που έχουμε λάβει δεν γίνεται με τίποτα να τα αποπληρώσουμε, στην πράξη θα κληθούν να αποδεχθούν ότι από εδώ και στο εξής θα… χάνουν από την υπόθεση του ελληνικού χρέους – το ζήτημα είναι πόσο θα αποδεχθούν ότι θα χάσουν, γιατί το να συνεχίσουν να κερδίζουν αποκλείεται. Ότι τελικά, ακόμη και με μια καλή αναδιάρθωση του χρέους μας, και πάλι στο τέλος της ημέρας θα έχουν βγει κερδισμένοι, είναι ένα άλλο θέμα.     


Στο σημείο που βρισκόμαστε τώρα, τι μπορεί να περιμένει η ελληνική κυβέρνηση από την περίφημη διαπραγμάτευση για το δημόσιο χρέος το προσεχές Φθινόπωρο, και μάλιστα έχοντας ήδη καλλιεργήσει ένα κλίμα αισιοδοξίας για την έκβασή της;


             



- Εδώ και μήνες, προσωπικά ο κ. Βενιζέλος έχει επιδοθεί σε μια διεθνή καμπάνια παραπληροφόρησης και προπαγάνδας ότι το ελληνικό χρέος είναι, σήμερα, βιώσιμο και αυτό στην ουσία θα ζητήσουν να γίνει δεκτό κατά τις διαπραγματεύσεις του Φθινοπώρου, είτε με την παρουσία είτε με την απουσία των Τροϊκανών. Στην πράξη, αναμένουν από την κ. Μέρκελ να τους πετάξει ένα ξεροκόμματο εμπιστοσύνης, έτσι ώστε να πάνε στις επόμενες εκλογές και να προσπαθήσουν να παραμείνουν στην εξουσία. Στην πραγματικότητα, θα λειτουργήσουν και πάλι όπως οι κολλίγοι επί φεουδαρχίας: θα πάνε να παρακαλέσουν τον αφέντη για ένα ξεροκόμματο, και είναι στο χέρι του αφέντη-φεουδάρχη το τι θα αποφασίσει… Αυτό, ωστόσο, δεν λέγεται διαπραγμάτευση αλλά επαιτεία.   

Από τη στιγμή που αυτά που λες και γράφεις απηχούν την πραγματικότητα και απλώς αποτελούν μια καταγραφή που κανείς σύννους οικονομολόγος δεν αρνείται, τότε πώς εξηγείς την ευρύτατη απήχηση που έχει από τα ελληνικά ΜΜΕ η κυβερνητική αφήγηση περί success story, ξεπεράσματος της κρίσης και αποκατάστασης της εικόνας της χώρας στη διεθνή σκηνή;

- Η απάντηση, δυστυχώς, είναι πολύ απλή και την περιγράφει πλήρως ένα αμερικανικό ρητό: Follow the money (…). Τα σχεδόν πτωχευμένα εγχώρια συστημικά ΜΜΕ χρωστούν πολλά χρήματα στους εγχώριους τραπεζίτες. Επομένως, και υπό την διαρκή απειλή ότι οι τράπεζες αποτελούν τον υπ’ αριθμόν 1 χρηματοδότη τους, μέσω της διαφήμισης, κανείς υπάλληλός τους, οικονομικός ή πολιτικός συντάκτης, δεν μπορεί να γράψει ή να πει οτιδήποτε ενάντια σε αυτήν την συγκεκριμένη φιλοσυστημική γραμμή ενημέρωσης. «Πρόσεχε τι λες για τις τράπεζες» - είναι μια φράση που εμένα προσωπικά σε συνομιλίες μου με δημοσιογράφους μου έχουν μεταφέρει και μου μεταφέρουν άνθρωποι που εργάζονται σε μεγάλα ΜΜΕ…    


             Οι δανειστές… περιμένουν στη γωνία τον ΣΥΡΙΖΑ.                     Μόνη λύση η ευθεία σύγκρουση


Θεωρείς πως μια άλλη κυβέρνηση, με τον ΣΥΡΙΖΑ επικεφαλής, θα είναι σε θέση να επιτύχει μια πραγματική και σκληρότερη διαπραγμάτευση έναντι των δανειστών; Σε ποια βάση μπορεί να θεωρηθεί ρεαλιστικό κάτι τέτοιο;

- Προσωπικά, θεωρώ ότι οι Γερμανοί και οι υπόλοιπες δυνάμεις είναι πολύ πραγματιστές και ήδη προετοιμάζονται για το ενδεχόμενο να ανέλθει μια «ριζοσπαστική», προοδευτική κυβέρνηση στην εξουσία, και ήδη έχουν ετοιμάσει ένα πλάνο να δοθούν ορισμένες διευκολύνσεις, ορισμένες υποχωρήσεις από την πλευρά τους, χωρίς όμως να αλλάξει η σκληρή μνημονιακή βάση διαχείρισης της ελληνικής οικονομίας. Αυτό που βλέπω είναι πως… ήδη έχουν στηθεί οι κατάλληλες «παγίδες» - και αυτές βρίσκονται εντός των τειχών, και συγκεκριμένα  στην Τράπεζα της Ελλάδος και τις συστημικές τράπεζες – ώστε να εξουδετερωθεί μια νέα προοδευτική ή «ριζοσπαστική» απόπειρα διακυβέρνησης. Ήδη, το γεγονός ότι έχουν αφήσει κάπως πιο χαλαρά τα λουριά στην παρούσα κυβέρνηση, οφείλεται εν πολλοίς στο ότι βλέπουν την αντιπολίτευση ως μία εν δυνάμει απειλή… Αν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας προσωπικά θέλει να προχωρήσει σε μια πραγματική αλλαγή της κατάστασης και του μοντέλου διακυβέρνησης,  τότε θα είναι αναγκασμένος αρκετούς μήνες προ των εκλογών να συγκρουσθεί με το – γνωστό σε όλους – διαπλεκόμενο σύστημα εξουσίας της χώρας, και όχι όταν θα είναι ήδη πολύ αργά…


Δεν βρίσκεις ότι σε σχέση με τις εκλογές του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται σήμερα να μην αποτελεί… και τόσο μεγάλο πρόβλημα για το σύστημα εξουσίας και τις δυνάμεις που εκπροσωπεί η Τρόικα, να μην τον… φοβούνται πλέον, στο βαθμό που αυτό συνέβαινε τότε; Τι έχει αλλάξει; Μήπως το ότι πλέον δεν υπάρχει συζήτηση εντός του ΣΥΡΙΖΑ για το Ευρώ, ή ότι γενικότερα έχει λειάνει κατά πολύ τις θέσεις του για την οικονομία και την διακυβέρνηση της χώρας;


- Κατ’ αρχάς, θεωρώ ότι ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο ώριμος και πιο ενδιαφέρων από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα του 2012… Δεν θεωρώ ριζοσπαστικό το να εκτοξεύεις συνθήματα στον αέρα ή να πετάς εύκολες κουβέντες που δεν έχουν ρεαλιστική βάση. Όσο για το αν φοβίζει λιγότερο σήμερα σε σχέση με το παρελθόν του, μην ξεχνάς ότι τα ΜΜΕ κατά κανόνα λειτουργούν ως… πόρνες. Δηλαδή, όταν βλέπουν ότι μια νέα δύναμη βρίσκεται προ των πυλών, τότε αρχίζουν να επενδύουν στη βελτίωση των σχέσεων μαζί της και σταματούν να στηρίζουν με όλες τους τις δυνάμεις αυτό το οποίο βρίσκεται προς το τέλος του… Λέγεται “hedging”, δηλαδή ποντάρω ταυτοχρόνως και στα δύο καλάθια… Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ φόβιζε περισσότερο το 2012 για δύο απλούς λόγους: αφενός, δεν είχε γίνει ακόμη τότε η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, για την οποία μιλήσαμε ήδη,  αφετέρου επειδή τότε υπήρχαν ακόμη πολλές μεγάλες δόσεις του Μνημονίου ΙΙ για να λάβουμε, γεγονός που μας αλυσόδεσε περισσότερο… Εκείνη τη δεδομένη στιγμή, εγώ προσωπικά θα έλεγα:  «Δεν θα πάρω στο εξής καμία δόση, εάν δεν προηγηθεί μία σκληρή διαπραγμάτευση βασικών όρων του Μνημονίου»… Τότε, θα προχωρούσαμε σε στάση πληρωμών, πράγμα το οποίο φόβιζε πολύ το Βερολίνο – κάτι που δεν υπάρχει σήμερα, καθώς οι δόσεις τελείωσαν, τις έχουμε πάρει όλες.   


Θέλω να σε ρωτήσω: εντός της Ευρωζώνης, με τις δεσμεύσεις και το σκληρό πλαίσιο που υπάρχει σε αυτήν, συντηρητικές πολιτικές γνωρίζουμε ήδη στο πετσί μας ποιες είναι. Ωστόσο, από την άλλη, και δεδομένου ότι δεν έχεις εθνικό νόμισμα, άρα δεν μπορείς ούτε σημαντικές δημόσιες επενδύσεις να κάνεις, ούτε αναδιανομή εισοδήματος, σε τι πιστεύεις συνίσταται μια προοδευτική οικονομική πολιτική;


-Πολύ καλή ερώτηση. Σίγουρα, το να κάνεις με προθυμία ακριβώς όσα σε προστάζουν να κάνεις δεν είναι προοδευτική πολιτική. Από την άλλη – και με δεδομένο ότι μια έξοδος από το Ευρώ σήμερα θα ήταν πολλαπλώς καταστροφική – θα μπορούσαμε να κάνουμε αυτό το οποίο υποστηρίζω εδώ και 4 χρόνια: να χρησιμοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση το δικαίωμα του veto. Να πει: «έχω ως ανεξάρτητο κράτος ορισμένες κόκκινες γραμμές». Αν παραβιάζονται, τότε δεν συνηγορούμε σε καμία απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα πάντα, από την πολιτική για την αλιεία έως π.χ. την πολιτική για τις μεταφορές… Στην ουσία, όμως, αυτό που θα έπρεπε να διεκδικεί συνεχώς η Ελλάδα, αλλά και ο Νότος συνολικά, είναι ένα ευρύτατο πρόγραμμα επενδύσεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εφάμιλλο του New Deal του Ρούσβελτ, το 1953. Και, συγκεκριμένα, κεφάλαια ύψους 8% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ κάθε χρόνο σε επενδύσεις. Τεχνικά, αυτό είναι κάτι που μπορεί κάλλιστα να γίνει, υπό την εποπτεία της ΕΚΤ, και θα είναι κάτι εξίσου ριζοσπαστικό όσο και ρεαλιστικό ταυτοχρόνως.             


                 Στα μεγάλα ελληνικά media απαγορεύεται να μιλάς
                                    κατά των τραπεζών


Σχετικά με την διεθνή οικονομία, πώς είδες τα νέα που προέκυψαν από την διάσκεψη των BRICS στη Βραζιλία, με τις σημαντικές εμπορικές συμφωνίες της Ρωσίας του Βλ.Πούτιν στη Λατινική Αμερική, και κυρίως τη δημιουργία ενός κοινού Αποθεματικού Ταμείου  αυτών των χωρών, για το οποίο ορισμένοι μίλησαν ακόμη και για ένα αντίπαλον δέος του ΔΝΤ, στο μέλλον.

  - Θεωρώ πολύ σημαντικές τις εξελίξεις αυτές. Η κοινή επενδυτική τράπεζα των BRICS αποτελεί μία σηματοδότηση κυρίως των διαθέσεων της Κίνας - γιατί η Κίνα είναι η μεγάλη δύναμη σε αυτό το κλαμπ - για το ρόλο της στο διεθνές χρηματοοικονομικό στερέωμα, και την πρόθεσή της να διασπάσει το μονοπώλειο που έχουν η Αμερική και η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους θεσμούς που δημιουργήθηκαν με το Bretton Woods (σ.σ.: ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα), το 1944. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν θα είναι καθόλου εύκολο, όσο η βαριά βιομηχανία της Κίνας και τα πλεονάσματα που ανακυκλώνει κάθε χρόνο βασίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές της προς τον Δυτικό κόσμο. Αυτό που έχει ανάγκη η ανθρωπότητα αυτή τη στιγμή είναι να ανακυκλώνονται τα παγκόσμια πλεονάσματα, ώστε να σταθεροποιείται η παγκόσμια οικονομία, και αυτή τη στιγμή οι δυνάμεις των BRICS δεν μπορούν να το κάνουν αυτόνομα, με τις δικές του μόνο δυνάμεις. 

Τα τελευταία 4 χρόνια, από ένας διαπρεπής καθηγητής Οικονομικών, συγγραφέας και κάτοικος εξωτερικού, έχεις τριβεί πολύ στην καθημερινή κονίστρα της δημόσιας σφαίρας στην Ελλάδα, με τον δημόσιο διάλογο όπως διεξάγεται μέσα από τα ΜΜΕ, τις αντιπαλότητες και την οξύτητα των καθημερινών εντάσεων. Ποια είναι η επίγευση που σου έχει αφήσει η εμπειρία αυτή;


- Κοίταξε, υπάρχει δυστυχώς μια μεγάλη απόσταση ανάμεσα στο - πολύ υψηλό! - επίπεδο της συζήτησης με τους… «κοινούς θνητούς», με τον απλό κόσμο που συναντάς στο δρόμο και μιλάς μαζί του, και από την άλλη με το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου όπως γίνεται στα ελληνικά media… Σύμφωνα με αυτά που σου είπα και προηγουμένως, στα ΜΜΕ η ελευθερία της γνώμης έχει περιορισθεί σημαντικά, λόγω των ειδικών συνθηκών εξάρτησης που προαναφέραμε.  

Υπάρχει μια αμερικανική φράση που λέγεται “the man with the plan”… Είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης ο… άνθρωπος με το σχέδιο πίσω από την προσδοκία μιας ριζοσπαστικής, προοδευτικής πρότασης διακυβέρνησης για τη χώρα;

- (γέλια) Θα σου απαντήσω ευθαρσώς… Ως φοιτητής και νέος άνθρωπος γαλουχήθηκα στην Αγγλία της Μάργκαρετ Θάτσερ. Τότε επικράτησε - με καταστροφικές, κατ’ εμέ,  συνέπειες - το γνωστό δόγμα TINA (There Is No Alternative). Όταν ήδη από το 2000 έβλεπα αυτό το νεοφιλελεύθερο ιδεολόγημα να επιβάλλεται στην Ε.Ε. και την Ελλάδα, είδα την ανάγκη να εκφρασθεί μία εναλλακτική πρόταση, να έχεις μία συνολική και ώριμη απάντηση όταν σε ρωτούσαν «εσύ τι θα έκανες»;… Στην ουσία, πιστεύω πως όλοι οι προοδευτικοί άνθρωποι στον κόσμο θα έπρεπε να έχουν τον προβληματισμό για το πώς θα μπορούσε να αλλάξει το υπόδειγμα της οικονομίας , όλοι θα έπρεπε να είναι “the man with the plan”…


Σε ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σου και την ευγένειά σου…


- Η χαρά είναι δική μου.